(ĐTTCO) – Nghệ thuật sân khấu dù kê của đồng bào Khmer Nam bộ được hình thành và phát triển khoảng 100 năm qua, đã gây được tiếng vang khắp vùng ĐBSCL và nhiều nơi khác, thậm chí cả nước bạn Campuchia…
Biểu diễn nghệ thuật sân khấu dù kê ở Trường Đại học Trà Vinh.
Tự hào của người Khmer
Bạn đang đọc: Độc đáo sân khấu dù kê – Trường Đại học Trà Vinh
Sở VH-TT-DL tỉnh Trà Vinh đánh giá và nhận định, thẩm mỹ và nghệ thuật sân khấu dù kê là mô hình kịch hát độc lạ của hội đồng người Khmer Nam bộ, là hiệu quả của niềm tin phát minh sáng tạo, niềm đam mê nghệ thuật và thẩm mỹ. Sân khấu dù kê sinh ra vào những năm đầu thập niên 20 của thế kỷ 20, được công chúng trong và ngoài tỉnh Trà Vinh tiếp đón, cung ứng nhu yếu chiêm ngưỡng và thưởng thức nghệ thuật và thẩm mỹ của người Khmer Nam bộ .Trải qua khoảng chừng 1 thế kỷ hình thành và tăng trưởng, thẩm mỹ và nghệ thuật sân khấu dù kê có những góp phần trên nhiều phương diện, làm phong phú và đa dạng đời sống niềm tin của dân cư, tạo nên sự phong phú những mô hình thẩm mỹ và nghệ thuật truyền thống cuội nguồn … Năm năm trước, nghệ thuật và thẩm mỹ sân khấu dù kê được Bộ VH-TT-DL công nhận là di sản văn hóa truyền thống phi vật thể cấp vương quốc .NSƯT Lâm Vĩnh Phương ( Sóc Trăng ) cho rằng : “ Từ truyền kiếp, sân khấu dù kê đã có mạch nguồn từ tâm hồn, tình cảm, trong đời sống lao động, trong hoạt động và sinh hoạt phong tục tập quán, tâm linh, tín ngưỡng của hội đồng, phản ánh hiện thực đời sống của đồng bào Khmer Nam bộ. Đó chính là di sản nghệ thuật và thẩm mỹ sân khấu truyền thống lịch sử được nhiều thế hệ thừa kế, giữ gìn và tăng trưởng. Có thể nói, sân khấu dù kê là mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ quan trọng, là điểm sáng và là những sắc màu để thêu dệt bức tranh văn hóa truyền thống Khmer Nam bộ đậm đà truyền thống dân tộc bản địa. Vì vậy, người Khmer rất tự hào về những giá trị phát minh sáng tạo văn hóa truyền thống, nghệ thuật và thẩm mỹ cha ông để lại ” .Soạn giả Thạch Mu Ni, Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Trà Vinh, nhận định và đánh giá : “ Loại hình sân khấu dù kê có nhiều lợi thế tiêu biểu vượt trội, bởi ngoài đặc trưng riêng của dù kê nó còn tiếp đón những tinh hoa của nghệ thuật và thẩm mỹ dì kê, rô băm, ca múa nhạc của người Khmer và những tinh hoa nghệ thuật và thẩm mỹ của người Kinh, người Hoa, của những nước như Ấn Độ, Indonesia, châu Âu, Mỹ Latin … nhằm mục đích bổ trợ, làm phong phú và đa dạng thêm thẩm mỹ và nghệ thuật dù kê. Do đó, sân khấu dù kê luôn ở trạng thái “ mở ”, không khép kín như sân khấu dì kê, rô băm. Về mặt nội dung ngữ cảnh, sân khấu dù kê vừa bộc lộ được đề tài cổ xưa, dân gian, vừa bộc lộ được đề tài xã hội đương đại. Chính lợi thế tiêu biểu vượt trội ấy, sân khấu dù kê được đồng bào Khmer Nam bộ yêu thích cả trăm năm qua ” .
Nỗ lực bảo tồn
Xem thêm: Sân Chơi Hè “Kids Model Vietnam”
Theo PGS.TS Phạm Tiết Khánh, Hiệu trưởng Trường Đại học Trà Vinh, sân khấu dù kê được sinh ra từ chính người dân lao động, dựa trên trí tuệ và ý thức yêu cái đẹp của đồng bào Khmer Nam bộ, gắn với đặc trưng văn hóa truyền thống thẩm mỹ và nghệ thuật mang tính địa phương, vùng miền .Những năm qua, xuất phát từ nhu yếu cấp thiết bảo tồn và tăng trưởng nghệ thuật và thẩm mỹ sân khấu dù kê trong thời kỳ mới, đã có những hoạt động giải trí điều tra và nghiên cứu, liên hoan màn biểu diễn dù kê, những trại sáng tác ngữ cảnh được những tỉnh ĐBSCL triển khai. Trường Đại học Trà Vinh cũng tổ chức triển khai hội thảo chiến lược khoa học “ Nghệ thuật sân khấu dù kê – 100 năm hình thành và tăng trưởng ”, lôi cuốn phần đông sự chăm sóc những nhà khoa học, những bậc tiền bối, nghệ sĩ, nghệ nhân, nhà quản trị ở khắp nơi, với nhiều tham luận, quan điểm đàm đạo về bảo tồn, tăng trưởng sân khấu dù kê .
Các nhà chuyên môn nhìn nhận, sân khấu dù kê rất độc đáo nhưng trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, do sự thay đổi về nhu cầu giải trí của người dân, sự bùng nổ của các loại hình giải trí hiện đại, đã khiến nghệ thuật sân khấu dù kê gặp nhiều khó khăn.
Các nghệ nhân, nghệ sĩ gạo cội ngày càng thưa dần, trong khi đội ngũ kế thừa chưa được đào tạo bài bản, phương thức sưu tầm, lưu trữ và truyền bá hạn chế, việc đầu tư viết kịch bản, dàn dựng và biểu diễn các vở diễn mới chưa đáp ứng nhu cầu của công chúng.
Từ những hạn chế trên, các nhà chuyên môn cho rằng cần có những hình thức phổ biến, tuyên truyền phù hợp trong cộng đồng dân cư, nhất là giới trẻ người Khmer, nhằm giúp họ hiểu biết nghệ thuật sân khấu dù kê của dân tộc mình. Các tỉnh cần tăng cường mở lớp truyền dạy, nhằm tạo phong trào trong công chúng và phát hiện giới trẻ có năng khiếu, đam mê để tiếp tục đào tạo chính quy trong tương lai.
Bên cạnh đó, chăm sóc đào tạo và giảng dạy đội ngũ sáng tác, dàn dựng thẩm mỹ và nghệ thuật sân khấu dù kê, cùng với việc tổ chức triển khai liên hoan, hội diễn nghệ thuật và thẩm mỹ sân khấu dù kê định kỳ ở cấp tỉnh, khu vực, để những đoàn có điều kiện kèm theo giao lưu, học tập lẫn nhau, mở lớp tu dưỡng, nâng cao kinh nghiệm tay nghề cho diễn viên, nhạc công .Các chuyên viên ở Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học vương quốc TP. Hồ Chí Minh, yêu cầu từ kinh nghiệm tay nghề của những nước châu Á, hoàn toàn có thể đưa sân khấu dù kê vào hoạt động giải trí trong nghành du lịch. Theo đó, dù kê hoàn toàn có thể khai thác thành mẫu sản phẩm du lịch, đặc biệt quan trọng là du lịch văn hóa truyền thống, tâm linh .
Đan Thanh – Đồng Khởi
Source: https://vietartproductions.com
Category: Blog
